به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ کلاف سردرگم آلودگی هوا و گره کور عدم توانایی و مدیریت ضعیف این وضعیت تکراری در پایتخت و کلان شهرها مردم را حتی با وجود تعطیلی و غیرحضوری مدارس و دانشگاه ها کلافه کرده است. مدارس و دانشگاه ها درحالی تعطیل و غیرحضوری شدند که تقریبا هیچ راه حل مناسبی جز امیدواری برای بارش باران ندارند.
بر کسی پوشیده نیست که صنعت خودروسازی ایران و کیفیت نازل آن، سهم زیادی را در آلودگی هوای تهران دارد. پایتخت به دلیل تراکم جمعیتش و تردد زیاد خودروها بیشترین تاثیر را از این کیفیت پایین می‌پذیرد و اگر بنا بر تغییر شرایط و برداشتن گام‌هایی عملی برای تغییر وضعیت باشد، باید اقدامات، متمرکز بر صنعت خودروسازی و ارتقای کیفیتش و یا واردات خودروهای باکیفیت باشد؛ امری که با در نظر گرفتن شرایط موجود دور از انتظار به نظر می‌رسد.
خالی از لطف نیست چنین مسئله‌ای را در روز حمل و نقل عمومی در سالنامه ایرانیان مرور کنیم. گذشتن آلارم سنجش سلامت هوای سطح شهر از مرزهای هشدار رسیدن به تعطیلی‌های مکرر حلال مشکل آلودگی هوا نبوده است و همچنان مردم در انتظار سخاوت آسمان در بی خیالی مدیران و متولیان امر برای حل معضل آلودگی هستند.
خودروسازی کشور به دلیل عقب‌ماندگی از تکنولوژی‌های روز دنیا و مصرف بیشتر سوخت و همچنین احتراقات ناقص، موجبات آلایندگی بیشتر را فراهم می‌کند اما این تمام مسئله نیست و به گفته محسن پیرهادی، رئیس فراکسیون شوراها، مدیریت شهری و روستایی مجلس، حتی با برقی‌شدن تمام خودروها هم مشکل آلودگی حل نخواهد شد.
شکایت از آلودگی
کار به جایی کشیده شد شکایت از مسئولین نیز در دستور کار قرار گرفت و نماینده مردم اصفهان در نامه ای خطاب به استاندار این کلانشهر با انتقاد از اینکه گلایه سال گذشته از سوی مردم اصفهان همچنان باقی است و متاسفانه اقدامات انجام شده تاثیری در کاهش آلودگی اصفهان نداشته است، گفت: امروز در کمیسیون اصل نود مجلس از کوتاهی های مدیریتی و کم کاری های ماه های گذشته شکایتی را مطرح کرده ام و تذکر می دهم به مسئولیتتان با قید فوریت عمل و گزارشی از عملکردتان را نیز برای اینجانب ارسال کنید.
در شهری مانند تهران که تعداد خودروها ۶ برابر ظرفیت معابر عمومی است حتی اگر همه خودروهای شهر برقی و هیبریدی تبدیل شوند هم نمی‌توان آلودگی هوا را به صورت مطلق حل کرد چون عمده ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون ناشی از اصطکاک سطح لاستیک با آسفالت است که دیگر ارتباطی به برقی بودن یا نبودن خودرو ندارد».
شاید کم بیراه نباشد گذری کوتاه به آیین‌نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک مصوب سال ۹۷ هیأت‌وزیران و سن فرسودگی انواع خودروها را داشته باشیم، طبق این مصوبه تکالیف و وظایفی در قانون مذکور بر دوش خودروسازان محول شده که باعث کاهش میزان آلایندگی هوای کلانشهرها می‌شود، کاملا پر واضح و مشخص است که برای اجرایی شدن آن اعتباراتی از بودجه هر ساله به آن اختصاص می‌دهند؛ توسعه و به‌روزرسانی ناوگان حمل و نقل عمومی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی از طریق گسترش نیروگاه‌های تجدیدپذیر، توزیع سوخت استاندارد در سراسر کشور، از رده خارج کردن خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده و… از مهمترین موارد ماده ۸ قانون مذکور است که باید به صورت جدی مورد بررسی قرار گرفت.
فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور
سیدرضا تقوی رئیس مجمع نمایندگان استان تهران بخشی زیادی از آلودگی هوا را مربوط به فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور دانست و گفت: توسعه زمانی می‌تواند اثر بخش باشد که زیرساخت‌های آن فراهم شود، بی تردید حمل و نقل عمومی از آثار توسعه یافتگی شهرهای بزرگ محسوب می‌شود، تهران با وجود پایتخت بودن با معضلاتی همچون آلودگی، ترافیک سنگین، کمبود امکاناتی همچون ناوگان حمل و نقل استاندارد، دست و پنجه نرم می‌کند که برخی از آنها تبعات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به کمبود وسایل حمل و نقل عمومی، افزود: همخوانی مناسب با افزایش جمعیت و میزان وسایل حمل و نقل عمومی وجود ندارد، شلوغی مترو و اتوبوس در سطح شهر گواه این مطلب است، در حال حاضر تهران فقط نیازمند ۵ هزار دستگاه اتوبوس است تا پاسخگوی نیاز مردم باشد.
تقوی تصریح کرد: در حال حاضر با هر آلودگی هوا شاهد تعطیلی مدارس و اداره‌ها هستیم که راهکاری درست و منطقی به نظر نمی‌رسد، با تمام این اوصاف در روزهای تعطیل هم شاهد شدت آلودگی هوا هستیم؛ بر همین اساس نمی‌توان نقش بازگشایی مدارس را در آلودگی هوا پررنگ بدانیم.
فرهنگسازی برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک
اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس یازدهم در مورد نقش پررنگ سیستم معیوب حمل و نقل عمومی در مورد شدت‌گیری آلودگی هوای تهران و کلانشهرها گفت: یکی از دلایل رشد آلودگی هوای تهران سیستم معیوب حمل و نقل عمومی است، اگر ضعف‌های حاکم بر حمل و نقل عمومی با استانداردهای لازم مورد توجه قرار بگیرد منجر به ترغیب مردم به استفاده از آنها می شود و تمایل کمتری برای استفاده از خودروهای شخصی خواهند داشت، بنابراین ضریب آلودگی هوا نیز کاهش پیدا می‌کند.
نماینده مردم تهران، افزود: بالای ۶۰ درصد از آلودگی هوا در ارتباط با وسایل نقلیه متحرک است، جلسات متعددی با خودروسازان داخلی برگزار کردیم که تولید کننده اتوبوس، مینی بوس و ون هستند. در حال حاضر دو وزارتخانه راه و شهرسازی و وزارت کشور باید متقاضی عمده تولید اتوبوس‌های استاندارد خودروسازی کشور باشند.
وی ادامه داد: تلاش شد تا وزارتخانه‌های مربوطه از وزارت صمت گرفته تا راه و شهرسازی که متقاضیان خودرو هستند در کنار خودروسازان قرار بگیرند و با بستن قراردادهای بلند مدت حداقل ۵ ساله برای پیش خرید خودروهای مورد نظر از اتوبوس گرفته تا ون به میدان بیایند، اگر این مهم در دستور کار قرار بگیرد قطعا بسیاری از نیازهای ناوگان حمل و نقل رفع خواهد شد.
شاکری با اشاره به فرهنگسازی برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک، تاکید کرد: استفاده از خودروهای دوگانه سوز و هیبریدی و موتورسیکلت‌های هیبریدی و برقی زمینه کاهش آلودگی هوا و ترافیک را در کشور مهیا می‌کند. در کشورهای توسعه یافته به موقع از دوچرخه، موتورسیکلت، خودرو شخصی و وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند این مسئله باز می‌گردد به حمل و نقل عمومی، در حال حاضر چند درصد از مدیران اجرایی از حمل و نقل عمومی بدون قصد و غرض رسانه‌ای شدن استفاده می‌کنند؟
راه حل دعای باران است!
جمیع شرایط حاکی از آن است که با توجه به وضعیت کنونی و چندوجهی بودن مشکل آلودگی هوا، حداقل در کوتاه‌مدت نمی‌توان اقدام موثری برای بهبود این شرایط متصور بود.
وضعیت نامناسب و کیفیت نازل خودروها اعم از فرسوده و جدید، فرسودگی وسایل حمل‌ونقل عمومی و کمبود آشکار آن، ناترازی گاز در کشور و اجبار به استفاده از مازوت، عدم تخصیص بودجه برای اجرای قانون هوای پاک و جمعیت بیش از حد تهران، همگی دست به دست هم داده تا این بحران مزمن و تعمیق‌یافته شود. با این اوصاف و با در نظر گرفتن مشکل کسری بودجه نمی‌توان انتظار داشت به روشی برای حل‌کردن و یا حتی کاهش آلودگی هوای تهران رسید و این مهمان قدیمی همچنان همراه پایتخت‌نشینان خواهد بود و شاید بهترین کار، عمل به توصیه آن مسئول پیشین سازمان محیط‌زیست و دست به دعا شدن برای وزش باد و باریدن باران باشد!
البته باید گفت بهتر است جای اینکه مردم برای بارش باران دست به دعا شوند یکبار برای کارایی مدیران در محیط زیست دست به دعا شوند که هرساله با مشکل همیشگی آلودگی هوا دست و پنجه نرم کنند.
حال باید دید با بارش باران در شب گذشته که به نوعی مدیران را نجات داد، مسئولین چه تصمیمی برای تعطیلی و غیرحضوری مدارس و دانشگاه ها در روزهای آینده می گیرند یا وضعیت برگزاری دربی استقلال و پرسپولیس که اعلام شده بود به دلیل آلودگی لغو شده است چه خواهد شد.
گزارش از هادی هدایت زاده
